Thanh sử: Sự kiện Cửu Tử Đoạt Đích


Giới thiệu

Cửu tử đoạt đích hay còn gọi là Cửu vương đoạt đích, ý chỉ vào triều đại nhà Thanh, khi Khang Hi Đế còn tại vị, các con trai của ông nổi lên tranh đoạt ngôi vị Hoàng đế. Lúc bấy giờ, con trai của Khang Hi Đế còn sống sót lại chỉ có hai mươi bốn người, nhưng trong đó đã có chín người tham dự sự kiện đoạt đích.

Chín vị Hoàng tử này theo thứ tự là: Đại a ca Dận Thì, Nhị a ca Dận Nhưng, Tam a ca Dận Chỉ, Tứ a ca Dận Chân, Bát a ca Dận Tự, Cửu a ca Dận Đường, Thập a ca Dận Ngã, Thập tam a ca Dận Tường và Thập tứ a ca Dận Đề.

Quá trình

Năm Khang Hi thứ mười bốn (năm 1675), Khang Hi Đế lập Nhị a ca Dận Nhưng làm Hoàng thái tử khi mới chỉ vừa một tuổi, nhưng càng ngày Hoàng thái tử lại càng trở nên kiêu căng, kết bè kết phái khiến Khang Hi Đế vô cùng không thích. Năm Khang Hi thứ bốn mươi (năm 1701), Khang Hi Đế giết Sách Ngạch Đồ (từng làm Thái phó cho Hoàng thái tử) làm cho quan hệ giữa hai cha con càng thêm khẩn trương. Năm Khang Hi thứ bốn mươi bảy (năm 1708), tại Mộc Lan Vi Trường trong hành cung Nhĩ Cáp Tô, Khang Hi Đế lấy lý do Hoàng thái tử "Không tuân thủ tổ đức, bất tuân lời trẫm giáo huấn, bất chấp hành hạ nhiều người, thô bạo dâm loạn" mà tuyên bố phế truất địa vị Hoàng thái tử của Nhị a ca Dận Nhưng. Từ đó về sau, phần đông các vị a ca còn lại đều ngấp nghé ngồi vị Hoàng đế.

Đại a ca Dận Thì là thứ Trưởng tử, lại không được Khang Hi Đế ưa thích, tự biết vô vọng cho nên đề nghị với Khang Hi Đế lập Bát a ca Dận Tự, còn muốn thay Khang Hi Đế giết chết Nhị a ca Dận Nhưng, lại để ông thêm một lần thất vọng đau khổ, nghiêm khắc răn dạy, đồng thời ngược lại còn sinh lòng nghiêm khắc đề phòng Bát a ca Dận Tự.

Dận Tự khi còn nhỏ được Huệ phi Diệp Hách Na Lạp thị – mẫu thân của Đại a ca Dận Thì nuôi dưỡng, cho nên phần nào Đại a ca cũng có tình cảm tốt hơn với Bát a ca Dận Tự. Lúc này, Tam a ca Dận Chỉ vạch trần sự việc Đại a ca Dận Thì "nói mớ" có ý đồ sát hại Nhị a ca Dận Nhưng, Khang Hi Đế liền đem Đại a ca nhốt. Khang Hi Đế cũng không thích Bát a ca Dận Tự cấu kết với Đại a ca Dận Thì, sau đó cũng đem Bát a ca giam giữ, nhưng sau lại phóng thích.

Tháng ba, năm Khang Hi thứ bốn mươi tám (năm 1709), Khang Hi Đế khôi phục địa vị Hoàng thái tử cho Nhị a ca Dận Nhưng. Năm Khang Hi thứ năm mươi (năm 1711), Hoàng thái tử bị cáo buộc cùng với Hình bộ Thượng thư Tề Thế Vũ, Bộ quân thống lĩnh Thác Hợp Tề và Binh bộ Thượng thư Cảnh Ngạch kết bè kết phái, sau đó vào tháng chín, năm Khang Hi thứ năm mươi mốt (năm 1712), Khang Hi Đế lần nữa hạ chỉ phế truất ngôi vị Hoàng thái tử của Nhị a ca Dận Nhưng, từ đó về sau Phế Thái tử bị giam cầm đến chết. Tam a ca Dận Chỉ nhìn thấy cục viện rối loạn, nên tự động rời khỏi cuộc cạnh tranh.

Sau khi Nhị a ca bị phế, Bát a ca Dận Tự nhận được sự ủng hộ của Thập tứ a ca Dận Đề (em trai cùng mẹ của Tứ a ca Dận Chân), Cửu a ca cùng với Thập a ca cũng theo phe của Bát a ca, từ đó hình thành Bát gia đảng. Trong khi đó, Thập tam a ca Dận Tường theo phe của Tứ a ca Dận Chân. Tứ a ca vào lần đầu tiên khi Nhị a ca bị phế, có can đảm nói tốt giúp Nhị a ca, thuộc Thái tử đảng. Nhưng sau khi Tứ a ca chứng kiến Nhị a ca bị phế lần thứ hai, tuyệt đối không có cơ hội phục lập, cho nên tự mình đứng lên, thành lập Tứ gia đảng, cùng với Bát gia đảng của Bát a ca Dận Tự đối đầu.

Năm Khang Hi thứ sáu mươi mốt (năm 1722). Khang Hi Đế bạo bệnh mà băng hà tại Sướng Xuân viên. Lúc bấy giờ, Bát gia đảng ủng hộ Thập tứ a ca Dận Đề chinh chiến ở Tây Bắc, Tứ a ca Dận Chân thì lưu lại kinh thành. Cận thần của Khang Hi Đế là Cửu Môn Đề đốc Long Khoa Đa (em trai dưỡng mẫu của Tứ a ca Dận Chân – Hiếu Ý Nhân Hoàng hậu Đông Giai thị, Dận Chân gọi là "Cữu cữu Long Khoa Đa") tuyên bố thánh chỉ, Tứ a ca Dận Chân được lập làm Hoàng đế – tức Ung Chính Đế sau này. Cửu tử đoạt đích chiến thắng thuộc về Ung Thân vương Ái Tân Giác La Dận Chân, cuộc chiến đến đây chấm dứt.

Sau khi Dận Chân đăng cơ, lấy niên hiệu là Ung chính, có lòng đề phòng lại xuất hiện tình cảnh bi kịch huynh đệ tranh giành ngôi vị Hoàng đế, từ đó về sau tiến hành bí mật kiến trữ, không công khai lập Hoàng thái tử. Do Hoàng đế ghi lại chiếu thư đặt phía sau tấm biển Chính Đại Quang Minh của Càn Thành cung, đến lúc Hoàng đế băng hà thì mới được tuyên bố người kế vị.