Chuyện cung đình, một hũ dưa cải cũng có thể dẫn đến huyết án của Bối Lặc phủ? (Phần một)
Hoàng tộc Đại Thanh đều kế thừa chế độ "Lưỡng kinh cư trụ", yêu cầu hoàng tộc Ái Tân Giác La hoặc là ở tại Bắc Kinh, hoặc ở tại Thịnh Kinh (Thẩm Dương). Trong đó, người có được tước vị cao của hoàng tộc tông thất, ngoại trừ thân phận hơi "cá biệt" một chút phải ở Thịnh Kinh giữ Tam lăng thì còn lại đều ở Bắc Kinh, không được tùy ý ra khỏi thành. Đại Thanh quản lý hoàng tộc rất phức tạp, nếu có người trong hoàng tộc không tuân theo pháp kỷ, nhẹ thì phạt bổng lộc rồi hàng tước, nặng thì cách tước ban chết.
Dưới bối cảnh này thì hoàng tộc cấp cao của Đại Thanh, tức cái gọi là "Vương phủ" hoặc "Bối Lặc phủ" mà người ta hay gọi là "Nhà cao cử rộng giàu có" đó, đa phần cũng không thể không tuân theo khuôn phép, phải cẩn thận bội phần.
Tuy quản chặt như thế, nhưng hoàng tộc Đại Thanh có không ít những án kiện kỳ lạ, mà một số án kiện lại vượt ra ngoài tình lý như nhốt phủ viên hay lăng nhục đại thần Bát kỳ. Mà nổi bật nhất phải kể đến năm Đạo Quang thứ mười sáu (1836), án tiểu thiếp của Bối Lặc Vĩnh Châu ẩu đả dẫn đến tử vong. Vụ án này có khẩu cung vô cùng phức tạp, đề cập đến ân oán bên trong phủ Bối Lặc, cũng cho chúng ta hiểu thêm về chế độ quý tộc Bát kỳ lúc bấy giờ cùng với hệ thống pháp luật Đại Thanh kỹ lưỡng. Đương nhiên, đối với người đương đại mà nói thì án tử này phải có một số mánh lới trọng yếu, tức án mạng này từ một... hũ dưa cải.
Án tử này phát sinh từ phủ của Bối Lặc Vĩnh Châu, mà phủ chủ chính là tôn tử của Hàm Khác Thân vương Dận Bí. Tổ phụ của ông ta là Dận Bí được phong làm Thân vương, phụ thân Hoằng Sướng tập tước Quận vương, Vĩnh Châu là con trưởng của Hoằng Sướng, trưởng tôn của Dận Bí, được sinh vào năm Càn Long thứ hai mươi bốn (1759), đến năm Càn Long sáu mươi (1795) thì phụ thân ông qua đời, sau đó ông được hàng tập Bối Lặc, cái án này năm ông bảy mươi tám tuổi.
Phu nhân của Vĩnh Châu thuộc Tương Hoàng kỳ Hán quân Lý Giai thị, con gái của Mân Chiết Tổng đốc Lý Hầu Nghiêu, nhưng mà án này xuất hiện khi Lý Giai thị đã mất. Sau khi Lý Giai thị mất thì Vĩnh Châu không có kế thê, chỉ nạp thêm mấy vị thiếp, cũng chỉ có bốn người con. Nạn nhân của cái này chính là thiếp thất Ngô thị của Bối Lặc Vĩnh Châu.
Ngô thị thuộc Bao y kỳ nhân, sinh vào năm Càn Long thứ năm mươi tám (1793), nhỏ hơn Bối Lặc Vĩnh Châu ba mươi bốn tuổi. Ngô thị hơn mười tuổi đã nhập phủ làm Sử nữ (hầu gái), sau được trở thành thiếp thất của Vĩnh Châu, cũng vào năm Gia Khánh thứ mười chín (1814), khi đó Ngô thị được hai mươi hai tuổi thì sinh cho Bối Lặc Vĩnh Châu người con gái thứ hai, mà sau đó người con gái này cũng may mắn được trưởng thành, hơn nữa Ngô thị còn nuôi dưỡng con trưởng của Bối Lặc Vĩnh Châu là Miên Khoan*. Có hai công lao thành tích này thì tuy Ngô thị tuy chỉ là tiểu thiếp nhưng địa vị lại ở trên thiếp thất.
*Miên Khoan là con thứ ba của Bối Lặc Vĩnh Châu, nhưng hai người con trai trước đều chết yểu nên Miên Khoan trở thành con trưởng, thân mẫu là Nhâm thị, sau khi sinh hạ Miên Khoan không lâu thì bệnh nặng qua đời, cho nên Miên Khoan được Ngô thị nuôi dưỡng.
Ngày 24 tháng 09, năm Đạo Quang thứ mười sáu, đệ đệ của Ngô thị là Tục Hưng đang ở nhà nghỉ ngơi thì người của Bối Lặc phủ đột nhiên đến, cũng không giải thích gì nhiều, chỉ nói có chuyện rất lớn, bảo Tục Hưng tức tốc nhập phủ. Tục Hưng cũng vội vàng chạy đến phủ Bối Lặc, tới bên ngoài thư phòng thì phát hiện phủ viên cùng thái giám đứng đầy. Tục Hưng dừng lại lấy bình tĩnh, thì Thái giám trong phủ là Vương Đắc Lộc mở miệng, nói với Tục Hưng:
"Hôm qua trong phủ Bối Lặc có hai thị thiếp bởi vì đòi hỏi dưa cải ướp muối cho nên tỷ tỷ Ngô thị của ông phải đi làm, nhưng tỷ tỷ của ông không chịu, hai vị thị thiếp kia lệnh cho tôi (Vương Đắc Lộc) dùng gậy đánh tỷ tỷ của ông, tỷ tỷ của ông bị đánh một hồi thì liền chịu không nổi mà chết rồi. Hiện tại đã nhập liệm tỷ tỷ của ông, cho nên truyền ông đến để thông báo."
Chứng kiến cảnh này, Tục Hưng cũng không thể hiểu, vì sao Vương Đắc Lộc là "hung thủ giết người" mà lại có thể bình tĩnh thông báo cho người nhà nạn nhân như vậy chứ? Trên thực tế, dựa theo luật Đại Thanh tuy rằng chủ nhân có thể xử phạt nô bộc, nhưng đó là khi chủ tử có thể chứng minh nô bộc đó làm sai mới có thể dùng gia pháp xử lý, vả lại cũng không được xử phạt đến chết như vậy. Với lập trường của Vương Đắc Lộc mà nói thì ông ta là Thái giám, tuỳ rằng thuộc thân phận nô bộc nhưng cũng chỉ nghe theo lời hai vị thị thiếp kia đánh Ngô thị, mà hai vị thị thiếp kia cũng là phụng theo mệnh lệnh của Bối Lặc Vĩnh Châu mà làm, Ngô thị cũng là vi phạm ý tứ của chủ nhân nên Vương Đắc Lộc mới thực hiện theo lệnh trừng phạt Ngô thị, cũng không thật sự muốn giết Ngô thị cho nên không có trách nhiệm.
Bởi vì Ngô thị chống đối chủ nhân cho nên mới bị chủ nhân hạ lệnh đánh để trừng phạt, nhưng lại ngoài ý muốn mà chết thì chí ít Vương Đắc Lộc cũng cho Tục Hưng biết sự thật.
Tục Hưng vừa nghe xong thì đầu óc cũng ong ong, chưa nói gì thì liền trở về nhà. Thật lâu sau mới chậm chạp tinh tế suy nghĩ, tỷ tỷ của ông ta dù tốt hay xấu cũng có thân phận là tiểu thiếp, sao lại đột nhiên chỉ vì một hũ dưa cải thì bị đánh đến chết chứ. Suy nghĩ nửa ngày, vẫn cảm thấy câu chuyện rất kỳ lạ. Vì thế ông ta tự mình đi dò hỏi, bên trong phủ Bối Lặc có án mạng, khẳng định ít nhiều sẽ có lời đồn bên ngoài. Tất nhiên các loại đồn đãi này cũng rất khoa trương, nhưng trong đó có hai ba chỗ khiến Tục Hưng chú ý đến.
Thứ nhất là có người nói không phải chỉ có một mình Vương Đắc Lộc, mà có đến bốn năm người đánh Ngô thị đến chết. Thứ hai thì đúng là chỉ có một mình Vương Đắc Lộc nhưng không phải chỉ đánh bình thường, mà là tàn nhẫn đánh ba trăm gậy. Hai lời đồn này có thể thay đổi cái bản chất của án tử này, đổi từ "Ngoài ý muốn" thành "Cố ý giết người". Cho nên khi Tục Hưng nghe được lời đồn thì cũng hoài nghi tỷ tỷ của ông ta chết rất kỳ lạ, vì thế ba ngày sau thì kiện lên Đô Sát viện.
Trong văn kiện của Tục Hưng chỉ rõ ba điều.
– Thứ nhất: Tỷ tỷ Ngô thị của ông ta tuy rằng thuộc Bao y, chỉ là thị thiếp, không phải đích thất nhưng cũng đã phụng dưỡng Bối Lặc Vĩnh Châu từ lâu, sinh ra một người con gái lại còn nuôi dưỡng con trai trưởng của Bối Lặc. Hơn nữa, người con này về sau sẽ kế thừa tước vị của Bối Lặc Vĩnh Châu, Ngô thị cũng được lập làm tiểu thiếp, cho nên xin pháp luật xem xét, mong đừng xem như chỉ trừng trị một nô bộc bình thường.
– Thứ hai: Nếu dựa vào lời của Vương Đắc Lộc, tỷ tỷ Ngô thị của ông ta dĩ nhiên bởi vì không chịu giao hũ dưa cải ra mà bị trách phạt đến chết, chuyện này xảy ra ngoài ý muốn, ông cho rằng vụ án này không phải chỉ đơn giản như lời Vương Đắc Lộc đã nói.
– Thứ ba: Căn cứ lời đồn trong ngoài phủ Bối Lặc, nói Ngô thị bị "Quần ẩu" (đoàn người vây đánh) hay "Đòn hiểm ba trăm côn", tuy rằng đều do ông ta nghe nhưng cũng rất khó tin. Lúc ông ta đến phủ thì đã đem Ngô thị nhập liệm, chưa cho ông ta xem xác chết. Nên ông ta cho rằng vụ thi hình không giống như lời Vương Đắc Lộc miêu tả nhẹ nhàng như vậy, không phải ngoài ý muốn mà là cố ý.
Nhận thấy ba điểm này cho nên Tục Hưng quyết định kiện lên cấp trên, yêu cầu khai quan nghiệm thi để điều tra rõ hơn.
Sau khi Đô Sát viện nhận được án kiện thì cảm thấy được sự nghiêm trọng của sự việc, hơn nữa liên luỵ tông thất cho nên trình lên cho Đạo Quang Đế xem xét. Sau khi Đạo Quang Đế xem thì vô cùng coi trọng, hạ lệnh Tông Nhân phủ cùng Hình bộ phối hợp điều tra, khai quan khám nghiệm tử thi.
Còn tiếp...
*Nguồn bài viết gốc: Nhà nghiên cứu Quất Huyền Nhã;